Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2016

Μύθος και Ιδεολογία στη Ρώσικη Επανάσταση



  • Τίτλος : Μύθος και Ιδεολογία στη Ρώσικη Επανάσταση
  • Συγγραφέας : Έλλη Παππά
  • Εκδόσεις : Βιβλιοπωλείον της Εστίας

"... Όσα συμβαίνουν σήμερα στον ανατολικό κόσμο θέτουν τρομακτικά προβλήματα, που απαιτούν απαντήσεις - και όχι μιαν απάντηση. Για να δοθούν απαντήσεις χρειάζεται έρευνα κοπιαστική, σε όλους τους τομείς, πράγμα που δεν έχει γίνει ακόμη. Υλικό έχει συγκεντρωθεί άφθονο (ως και η τελευταία αποκάλυψη για τους νεκρούς του Κατύν αποτελεί μαι πολύτιμη συνεισφορά, καθώς δείχνει την ανηθικότητα και την δειλία του σταλινισμού να αναλάβει τις ευθύνες του και να αιτιολογήσει τα εγκλήματα του αντί να τα καλύπτει κάτω από τη σιωπή ή να τα επιρρίπτει στον "εχθρό", είτε στον ταξικό εχθρό είτε στους "προδότες", τροτσκιστές και άλλους, είτε και στον ίδιο τον χιτλερισμό) αλλά το ζήτημα είναι πως η έρευνα ακόμη στο περιγραφικό επίπεδο. Εκείνο που χρειάζεται είναι να διερευνηθούν τα βαθύτερα αίτια που επέτρεωαν στον σταλινισμό να επιβληθεί και να κυριαρχήσει, αίτια που μπορούν να αναζητηθούν : α) Στο ιστορικό παρελθόν της Ρωσίας, στο παρελθόν του τσάρικου δεσποτισμού και της ασιατικής βαρβαρότητας όσο και στο επαναστατικό παρελθόν του 19ου αιώνα που εκπροσωπήθηκε από τους Ρώσους λαϊκιστές, β) Στις φιλοσοφικές καταβολές του σταλινισμού, που στην πραγματικότητα δεν έχουν καμιά σχέση με τον διαλεκτικό υλισμό, έχουν όμως στενή σχέση με τη μεταφυσική και τον ιδεαλισμό. Η μελέτη ειδικά της σταλινικής πολιτικής φιλοσοφίας αποδείχνει πως την "Πολιτεία" του Πλάτων αναπαράγει, και μάλιστα στην πράξη, κάτι που δεν μπόρεσε να πετύχει ο Πλάτωνας".  

Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2016

Γυμνό Γεύμα





  • Τίτλος : Γυμνό Γεύμα
  • Συγγραφέας : Ουίλιαμ Μπάροουζ
  • Μετάφραση : Γιώργος Μπέτσος
  • Εκδόσεις : Τόπος


Το Γυμνό Γεύμα δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι το 1959 και στην Αμερική το 1962. Το βιβλίο έγινε γρήγορα θρύλος και μαζί με το Στο δρόμο του Κέρουακ και το Ουρλιαχτό του Γκίνσμπεργκ αποτελούν πλέον την "κλασική τριάδα" της μπιτ λογοτεχνίας.

Το 1991, κυκλοφόρησε η ομότιτλη ταινία του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ, βασισμένη εν μέρη στο μυθιστόρημα αλλά και σε άλλα έργα του Μπάροουζ. Το 2005, το Time Magazine περιέλαβε το Γυμνό Γεύμα στα εκατό καλύτερα μυθιστορήματα που γράφτηκαν στην αγγλική γλώσσα από το 1923.

Άξονας του βιβλίου η άγρια περιπέτεια του ναρκομανή Ουίλιαμ Λι, που δραπετεύει από τη Νέα Υόρκη και καταλήγει στην Ταγγέρη, στην κολασμένη Διαζώνη των παραισθήσεων, των ουσιών, και του ομοφυλόφιλου, οργιώδους σεξ. Στην ουσία αποτελεί μια τολμηρή κατάβαση στην σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης, ασκώντας δι' αυτής μια σκληρή κριτική στη δυτική και κυρίως την αμερικάνικη κουλτούρα του μεταφυσικού συντηρητισμού, της βίας, του σεξισμού, της πολιτικής διαφθοράς.

Το παρόν αποκατεστημένο κείμενο είναι κατά 20% μεγαλύτερο σε έκταση από την έκδοση του 1959. Δημοσιεύεται πρώτη φορά στα ελληνικά με τις διορθώσεις των δύο γνωστότερων μελετητών του Μπάροουζ, του Τζέιμς Γκράουερχολτζ και του Μπάρι Μάιλς, ενώ περιλαμβάνει σε παράρτημα σημειώσεις του Μπάροουζ, διάφορα δοκίμια και εισαγωγές που έγραψε κατά καιρούς για το βιβλίο του, κείμενα που απορρίφθηκαν για διάφορους λόγους καθώς και εναλλακτικά προσχέδια του μυθιστορήματος.

Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 2016

Διανοούμενοι και Καλλιτέχνες Ευτελείς Δούλοι της Εξουσίας



  • Τίτλος : Διανοούμενοι και Καλλιτέχνες Ευτελείς Δούλοι της Εξουσίας
  • Συγγραφέας : Κυριάκος Σιμόπουλος
  • Εκδόσεις : Πολιτιστικές Εκδόσεις




Τις συμφορές της ανθρωπότητας που καταγράφονται στις τρεις τελευταίες χιλιετίες της ιστορίας προκάλεσαν οι πόλεμοι, οι σφαγές, οι υποδουλώσεις, η τυραννία, η εξαθλίωση των λαών, η διαιώνιση των εχθροτήτων, η αρπακτικότητα, το έγκλημα και η αδικία. Όλα αυτά τα δεινά υποκινούσαν αχρείους και βάναυσους διεκδικητές της εξουσίας, μονάρχες, στρατοκράτες, αυτοκράτορες και, κατά τους τελευταίους αιώνες, δεσποτικά αντιλαϊκά καθεστώτα.
Αυτές οι μάστιγες έρχονται και παρέρχονται. Παραμένουν όμως στη μνήμη των εθνών εξωραϊσμένοι οι δολοφόνοι της ανθρωπότητας. Δοξολογούνται από πασίγνωστους διανοουμένους και καλλιτέχνες, αυλόδουλους και εξωνημένους, που αποθεώνουν τους αυθέντες τους, αποσιωπώντας ή εξευγενίζοντας τις κακουργίες τους, υμνολογούν τις βέβηλες πράξεις τους και αποκρύπτουν τις φρικαλεότητες και απανθρωπίες τους. Είναι το αποτρόπαιο έγκλημα, κυρίως των ιστορικών, που διαστρεβλώνουν την αλήθεια, συγκαλύπτουν τα πραγματικά γεγονότα και επιχρυσώνουν τις βαρβαρότητες των πατρώνων τους. Σ' αυτή την απάτη, τις παραχαράξεις και τους ευπρεπισμούς, τις θεοποιήσεις και τους εξαγιασμούς, στη διαιώνιση δηλαδή του ψεύδους, οφείλονται η άγνοια και η παραπλάνηση των λαών που αφομοιώνουν τα ψεύδη και αποδέχονται ως μεγάλες μορφές της ιστορίας, ως "είδωλα", αιματοπότες βρυκόλακες. Μοναδικοί ένοχοι οι διεφθαρμένοι διανοούμενοι και καλλιτέχνες εικοσιτεσσάρων αιώνων. [...] 

(Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Eπιφάνια, 1937

 

Ἐπιφάνια, 1937

Τ’ ανθισμένο πέλαγο και τα βουνά στη χάση του φεγγαριού
η μεγάλη πέτρα κοντά στις αραποσυκιές και τ’ ασφοδίλια
το σταμνί που δεν ήθελε να στερέψει στο τέλος της μέρας
και το κλειστό κρεβάτι κοντά στα κυπαρίσσια και τα μαλλιά σου
χρυσά τ’ άστρα του Κύκνου κι εκείνο τ’ άστρο ο Αλδεβαράν.

Κράτησα τη ζωή μου
κράτησα τη ζωή μου ταξιδεύοντας
ανάμεσα σε κίτρινα δέντρα κατά το πλάγιασμα της βροχής
σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες με τα φύλλα της οξιάς
καμιά φωτιά στη κορυφή του βραδιάζει.

Κράτησα τη ζωή μου στ’ αριστερό σου χέρι μια γραμμή
μια χαρακιά στο γόνατό σου
τάχα να υπάρχουν στην άμμο του περασμένου καλοκαιριού
τάχα να μένουν εκεί που φύσεξε ο βοριάς καθώς ακούω
γύρω στην παγωμένη λίμνη την ξένη φωνή.

Τα πρόσωπα που βλέπω δε ρωτούν μήτε η γυναίκα
περπατώντας σκυφτή βυζαίνοντας το παιδί της.

Ανεβαίνω τα βουνά μελανιασμένες λαγκαδιές
ο χιονισμένος κάμπος, ως πέρα ο χιονισμένος κάμπος τίποτε δε ρωτούν
μήτε ο καιρός κλειστός σε βουβά ερμοκλήσια
μήτε τα χέρια που απλώνουνται για να γυρέψουν, κι οι δρόμοι.

Κράτησα τη ζωή μου ψιθυριστά μέσα στην απέραντη σιωπή
δεν ξέρω πια να μιλήσω μήτε να συλλογιστώ
ψίθυροι σαν την ανάσα του κυπαρισσιού τη νύχτα εκείνη
σαν την ανθρώπινη φωνή της νυχτερινής θάλασσας στα χαλίκια σαν
την ανάμνηση της φωνή σου λέγοντας "ευτυχία".

Κλείνω τα μάτια γυρεύοντας το μυστικό συναπάντημα των νερών
κάτω απ’ τον πάγο το χαμογέλιο της θάλασσας τα κλειστά πηγάδια
ψηλαφώντας με τις δικές μου φλέβες τις φλέβες εκείνες που μου ξεφεύγουν
εκεί που τελειώνουν τα νερολούλουδα κι αυτός ο άνθρωπος
που βηματίζει τυφλός πάνω στο χιόνι της σιωπής.

Κράτησα τη ζωή μου, μαζί του, γυρεύοντας το νερό που σ’ αγγίζει
στάλες βαριές πάνω στα πράσινα φύλλα, στο πρόσωπό σου
μέσα στον άδειο κήπο, στάλες στην ακίνητη δεξαμενή
βρίσκοντας ένα κύκνο νεκρό μέσα στα κάτασπρα φτερά του
δέντρα ζωντανά και τα μάτια σου προσηλωμένα.

Ο δρόμος αυτός δεν τελειώνει δεν έχει αλλαγή, όσο γυρεύεις
να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια, εκείνους που έφυγαν εκείνους
που χάθηκαν μέσα στον ύπνο τους σε πελαγίσιους τάφους
όσο ζητάς τα σώματα που αγάπησες να σκύψουν
κάτω από τα σκληρά κλωνάρια των πλατάνων εκεί
που στάθηκε μια αχτίδα του ήλιου γυμνωμένη
και σκίρτησε ένας σκύλος και φτεροκόπησε η καρδιά σου
ο δρόμος δεν έχει αλλαγή, κράτησα τη ζωή μου.

Το χιόνι
και το νερό παγωμένο στα πατήματα των αλόγων.

Γιώργος Σεφέρης

Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου 2016

Ουίλλιαμ Σαίξπηρ Ανθολόγιο




  • Τίτλος : Ουίλλιαμ Σαίξπηρ Ανθολόγιο
  • Συγγραφέας : Ουίλλιαμ Σαιξπηρ
  • Μετάφραση - Επιλογή Κειμένων : Ερρίκος Μπελιές
  • Εκδόσεις : Κέδρος

"Αναφορές 
στον έρωτα, στην εξουσία και στο κράτος,
στα πλούτη, στο χρήμα, στην αλήθεια και στο ψέμα,
στη φτώχεια,στον θάνατο..."

Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ υπήρξε ο κορυφαίος θεατρικός συγγραφέας της Αναγέννησης. Απαράμιλλος ποιητής και αξεπέραστος δραματουργός, το έργο του παραμένει διαχρονικό και ανατέμνει όλα τα μεγάλα ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Το Ανθολόγιο περικλείει όλη τη μαγεία της τέχνης του μεγάλου ελισαβετιανού. Όλος ο Σαίξπηρ σε έναν και μόνο τόμο. Απόσταγμα των σημαντικότερων στιγμών του, αποθησαυρίζει στις σελίδες του το σαιξπηρικό έργο και καταδεικνύει ότι παραμένει πιο επίκαιρο από ποτέ.



Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2016

Νερωμένο κρασί



Ό,τι κι αν είχε το `χασε: γυναίκα, βιος, παιδιά του, 
τίποτε δεν τ’ απόμεινε στερνή παρηγοριά.
Πέταξ’ η έννοια από το νου κι η ελπίδα απ’ την καρδιά του
κι η υπομονή εμαρμάρωσε στα στήθη του βαριά.
Όπως τα λείψανα περνούν, περνάει αργά ο καιρός του
και ζη, δίχως ο δύστυχος να ξέρη το γιατί.
Μες στην ταβέρνα ολημερίς με το ποτήρι εμπρός του
του κάκου εκεί κι ανώφελα τη λησμονιά ζητεί.

«Καταραμένε κάπελα και κλέφτη ταβερνιάρη, 
τι το νερώνεις το κρασί, και πίνω απ’ το ξανθό, 
και πίνω κι απ’ το κόκκινο κι από το γιοματάρι
κι απ’ το σώσμα το τραχύ, πίνω και δε μεθώ;

Δεν ήρθα για ξεφάντωμα μήτε για πανηγύρι, 
ήρθα να βρω τη λησμονιά στο θάνατο κοντά...»
Κι ο κάπελας, γεμίζοντας και πάλι το ποτήρι, 
με θλιβερό περίγελο στα λόγια του απαντά:

«Τι φταίω εγώ αν τα δάκρυα, που απελπισμένος χύνεις, 
πέφτουν μες στο ποτήρι σου, σταλαγματιές θολές, 
και το νερώνουν το κρασί κι αδύνατο το πίνεις;
Τι φταίω εγώ κι αν δε μεθάς, τι φταίω εγώ κι αν κλαις;»

Ιωάννης Πολέμης

Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2016

Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού Κράτους 1830-1974




  • Τίτλος : Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού Κράτους 1830-1974
  • Συγγραφέας : Βασίλης Ραφαηλίδης
  • Εκδόσεις : Εικοστού Πρώτου


Οι λαοί δεν έχουν μόνο ήρωες, έχουν και καθάρματα. Στην ιστορία ενός τόπου δεν ανήκουν μόνο οι ήρωες, ανήκουν και τα καθάρματα, που και αυτά γράφουν ιστορία. Εν πάση περιπτώσει, η ιστορία ενός τόπου δεν είναι μόνο μια σειρά από θετικά γεγονότα. Άλλωστε, σε μια διαλεκτική αντίληψη των πραγμάτων, αν δεν υπήρχε άρνηση δεν θα υπήρχε ούτε κατάφαση.
Τούτη η συνοπτική ιστορία της Ελλάδας από το 1830 μέχρι το 1974, που γράφτηκε για να είναι κατ' αρχήν ένα ευχάριστο ανάγνωσμα, επιμένει περισσότερο στα αρνητικά παρά στα θετικά γεγονότα της ιστορίας μας. Δίνει δηλαδή μεγαλύτερη σημασία στους προδότες, τους δωσίλογους όλων των περιόδων και τους πατριδοκάπηλους που δεν έλειψαν ποτέ, παρά σ' αυτούς που νοιάστηκαν ειλικρινά για τούτον τον δύσμοιρο τόπο, που συνεχίζει να υποφέρει από έλλειψη ιστορικής ειλικρίνειας.
Οι ρήτορες των δύο εθνικών επετείων, που είναι δύο ίσως γιατί μια δε φτάνει για να καταλάβουμε πως είμαστε Έλληνες, δεν θα βρουν τίποτα χρήσιμο γι' αυτούς σε τούτο το βιβλίο. Οι δάσκαλοι όμως θα μπορούσαν κάλλιστα να το χρησιμοποιήσουν σα βοήθημα αλλά και σα συμπλήρωμα στις επισήμως λογοκριμένες σχολικές ιστορίες, που στοχεύουν μάλλον στην αποβλάκωση, παρά στην εγρήγορση των Ελληνόπαιδων, που όντας βουτηγμένα από τρυφεράς ηλικίας στο θεσμοθετημένο ιστορικό ψέμα θα ήταν παράλογο να περιμένει κανείς να γίνουν κάποτε υπεύθυνοι και έντιμοι πολίτες ενός κράτους γεμάτου απατεώνες.
Αυτό το βιβλίο αγαπάει την Ελλάδα. Και γι' αυτό δεν την κολακεύει. Λέει τα σύκα, σύκα, και τους προδότες, προδότες και όχι εθνικούς ήρωες. Θα μπορούσε να έχει τίτλο "Αρνητική Ιστορία της Νέας Ελλάδας", αν η άρνηση δεν ήταν αναγκαία για την κατάφαση. Συνεπώς, αυτό το βιβλίο στοχεύει την κατάφαση μέσα από την άρνηση, κατά την προτροπή του Τεοντόρ Αντόρνο.

Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2016

Το σώμα αυτό είναι δειλό



Πρόσεξε, το σώμα αυτό είναι δειλό
διπλώνεται, 
αναγνωρίζεται, νερό και χώμα είναι πηλός
πληγώνεται.

Τα χέρια σου να `ναι λεπτά, 
τα ψεύδη σου αναιμικά
ορκίζεσαι.

Γυμνές εικόνες, ενοχές, 
άγριες απότομες στροφές
βυθίζεσαι, 
βυθίζεσαι.

Κοίταξε, το σώμα τούτο στο σταυρό
καρφώνεται, 
μετεωρίζεται, σαν φρίκη στο αίμα ο χαμός
απλώνεται.

Είμαι απόγνωση, θυμός, 
μια καταχνιά σ’ ένα γκρεμό
που κρύβεσαι.

Ήρθα κοντά σου απ’ τις σκιές
σαν φάντασμα δίχως χαρές
συντρίβομαι
συντρίβομαι.