Πέμπτη 30 Μαρτίου 2017

Έτσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα




  • Τίτλος : Έτσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα
  • Έρευνα : Γρηγόρης Σακελλαρόπουλος
  • Επιμέλεια : Σπύρος Σακελλαρόπουλος
  • Εκδόσεις : Τόπος

Πλήρη πρακτικά και ιστορικό των δικών Μπελογιάννη
Τα σήματα Βαβούδη

Η έκδοση αυτή παρουσιάζει για πρώτη φορά τα πλήρη πρακτικά των δύο δικών του Ν. Μπελογιάννη και των συντρόφων του, μεγάλο μέρος από τα σήματα Βαβούδη, τα υπομνήματα μετατροπής της θανατικής ποινής των Μπελογιάννη, Μπάτση και Καλούμενου σε ισόβια κάθειρξη, σχολιασμό για τον τρόπο διεξαγωγής καθώς και το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο πραγματοποιήθηκαν οι δίκες.
Το περιεχόμενο των ιστορικών ντοκουμέντων συμβάλει στο να αποκτήσει ο αναγνώστης τη δική του οπτική απέναντι στα συγκεκριμένα δραματικά γεγονότα. Σε κάθε περίπτωση όμως δεν μπορεί να παρακάμψει καθοριστικούς παράγοντες διαμόρφωσης των ιστορικών εξελίξεων όπως: ο ρόλος των ΗΠΑ, το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινήθηκε η ηγεσία του ΚΚΕ και ιδιαίτερα ο Ν. Ζαχαριάδης, η αμφιθυμική στάση των κομμάτων του Κέντρου και συγκεκριμένα του Ν. Πλαστήρα, ο ρόλος του θρόνου και του Στρατού.
Η πρωτοτυπία της παρούσας μελέτης είναι πως σε ορισμένες περιπτώσεις το αρχειακό υλικό οδηγεί σε διαπιστώσεις εικονοκλαστικού χαρακτήρα: οι Αμερικανοί μόνο μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Κορέα βρέθηκαν να πρωτοστατούν στην επιβολή του αυταρχικού μετεμφυλιακού πλαισίου· η δράση του ΚΚΕ απείχε παρασάγγας από την πολιτική του "όπλου παρά πόδα"· η κυβέρνηση Πλαστήρα είχε πολύ σοβαρές ευθύνες για τις εκτελέσεις· το Παλάτι διαδραματίζει υποδεέστερο ρόλο σε σχέση με αυτό των ΗΠΑ και του Στρατού.
Στις ίδιες τις δίκες από τη μια εντυπωσιάζει ο ηρωισμός του Ν. Μπελογιάννη, και αρκετών άλλων που υπερασπίζονται τα ιδανικά τους. Από την άλλη, η σπουδή πολλών κατηγορούμενων να αποποιηθούν τη σχέση τους με το κομμουνιστικό κίνημα συμπυκνώνει τους όρους της ήττας στον Εμφύλιο για την ελληνική Αριστερά, στο πλαίσιο της κρατικής τρομοκρατίας της εποχής.

Τετάρτη 22 Μαρτίου 2017

Φάουστ




  • Τίτλος : Φάουστ
  • Συγγραφέας : Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε
  • Μετάφραση : Κωνσταντίνος Xατζόπουλος
  • Εκδόσεις : Γράμματα

ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ ΒΑΛΠΟΥΡΓΗΣ
απόσπασμα

ΦΑΟΥΣΤ, ΜΕΦΙΣΤΟΦΕΛΗΣ, ΒΟΥΡΚΟΦΛΟΓΑ :
(Τραγουδούν πότε ο ένας πότε ο άλλος)

Λες και μπαίνουμε στη χώρα 
της μαγείας, του ονείρου τώρα.
Έλα γίνε εσύ οδηγός μας,
γρήγορα να ανοίξουν μπρος μας
οι απέραντοι έρμοι τόποι!

Βλέπω δέντρα πως κατόπι
τρέχουν το ένα στ' άλλο, οι βράχοι
πως λυγίζουνε τη ράχη,
πως οι μύτες τους σφυρίζουν
και φυσούν και ρουχαλίζουν!

Τα νερά πηδούν και αφρίζουν 
μες στους βράχους, μες στη χλόη,
Βούισμα ακούω ή τραγούδια εκεί;
Μην ακούω αγάπης πόνους,
ήχους από ουράνιους χρόνους;
Ότι πόθους κλειούν τα στήθη!
Και ηχώ σαν παραμύθι 
του παλιού καιρού αντηχεί.

Κράου! βάου! άκου στα πλάγια
καρακάξα, κουκουβάγια
και κοράκια όλα αγρυπνούνε;
Στα χαμόκλαδα περνούνε 
σαλαμάντρες; Τι μακριά
πόδια, τι παχιά κοιλιά!
Σαν τα φίδια οι ρίζες στένουν
απ' τους βράχους κι απ' την άμμο
βρόχια αλλόκοτα εδώ χάμω,
και μας σκιάζουν και μας δένουν
λες οι ρόζοι ζωντανεύουν,
σαν πολύποδα μπερδεύουν
το διαβάτη. Κι απ' τα ρείκια
κι απ' τα μούσκλα τα ποντίκια
μυριοχρώματα κοπάδια,
και από πίσω πλήθη σκίζουν
λαμπυρίδες τα σκοτάδια
και συγχύζουν και ζαλίζουν.

Πε μου ωστόσο, σταματούμε 
εδώ τώρα ή μπος τραβούμε;
Όλα ως να γυρίζουν μοιάζουν,
βράχοι στραβομουτσουνιάζουν 
κι οι βουρκόφλογες, να, βγαίνουν
και φουσκώνουν και πληθαίνουν.

Τρίτη 21 Μαρτίου 2017

Ο πατέρας δεν πίνει στους ουρανούς





Χθες είδα πάλι στον ύπνο μου τον πατέρα. 
Καθόμασταν οι δυο μας σ’ ένα τραπέζι με καρό τραπεζομάντιλο. 
Κάποιος μας έφερε δυο ποτηράκια και κρασί. 
– Είσαι καλά; Του λέω.
– Καλά, καλά, και μου ‘πιασε το χέρι.
 – Άντε, στην υγειά σου, είπε. 
Σήκωσε το ποτήρι, τσούγκρισε και το άφησε πάνω στο τραπέζι.
 – Δεν πίνεις; Ρώτησα. 
– Εσύ να πιεις, απάντησε. Εγώ δε θέλω να ξεχάσω.
Γιάννης Βαρβέρης

Κυριακή 19 Μαρτίου 2017

Οι περιπέτειες του Χακ Φιν




  • Τίτλος : Οι περιπέτειες του Χακ Φιν
  • Συγγραφέας : Μάρκ Τουέϊν
  • Εκδόσεις : Κέδρος

Μετά από την μεγάλη επιτυχία του μυθιστορήματος Οι περιπέτειες του Τομ Σόγερ (1876) ο Μάρκ Τουέϊν αποφασίζει να γράψει μια συνέχεια, ένα μυθιστόρημα ενηλικίωσης, με πρωταγωνιστή έναν από τους βοηθητικούς χαρακτήρες του βιβλίου, τον Χάκλμπερι (Χακ) Φιν. Το ολοκληρώνει επτά χρόνια αργότερα. Τα επικά κατορθώματα του Τομ Σόγερ δίνουν εδώ την θέση τους στη σατιρική αφήγηση των περιπετειών ενός δεκατριάχρονου αλητάκου, ενός ατίθασου κοινωνικού παρία, ενός περιθωριακού, ενός περιπλανώμενου κατεργάρη. Το μυθιστόρημα έχει περάσει στην ιστορία της λογοτεχνίας ως ένα από τα μεγάλα αμερικανικά μυθιστορήματα του 19ου αιώνα, επειδή έχει καταφέρει να συλλάβει και να εκφράσει με ακρίβεια το πνεύμα της εποχής του. Σύμφωνα με τη διάσημη διατύπωση του Έρνεστ Χέμινγουεϊ, όλη σύγχρονη αμερικανική λογοτεχνία προέρχεται από τις Περιπέτειες του Χακ Φιν. Το μυθιστόρημα πρωτοεκδόθηκε το 1884 στην Αγγλία και στον Καναδά, και ακολούθησε η κυκλοφορία του στις ΗΠΑ το 1885. Από τότε μέχρι και σήμερα, το αριστουργηματικό αυτό έργο έχει επανειλημμένως κριθεί ακατάλληλο για διδασκαλία στην αμερικανική δημόσια εκπαίδευση...

Σάββατο 18 Μαρτίου 2017

Μονόγραμμα (απόσπασμα)



Μονόγραμμα (απόσπασμα)

Σ’ αγαπάω μ’ ακούς;
Κλαίω, πως αλλιώς, αφού αγαπιούνται οι άνθρωποι
κλαίω για τα χρόνια που έρχονται χωρίς εμάς
και τραγουδάω για τα αλλά που πέρασαν, εάν είναι αλήθεια.
Για τα «πίστεψέ με» και τα «μη.»
Μια στον αέρα μια στη μουσική,
εάν αυτά είναι αλήθεια τραγουδάω
κλαίω για το σώμα πού άγγιξα και είδα τον κόσμο.
Έτσι μιλώ για ‘σένα και για ‘μένα..
Επειδή σ’ αγαπάω και στην αγάπη
ξέρω να μπαίνω σαν πανσέληνος
από παντού, για ‘σένα
μέσα στα σεντόνια, να μαδάω λουλούδια κι έχω τη δύναμη.
Αποκοιμισμένο, να φυσάω να σε πηγαίνω παντού,
σ’ έχουν ακούσει τα κύματα πως χαϊδεύεις,
πως φιλάς, πως λες ψιθυριστά το «τι» και το «ε.»
Πάντα εμείς το φως κι η σκιά.
Πάντα εσύ τ’ αστεράκι και πάντα εγώ το σκοτάδι,
πάντα εσύ το πέτρινο άγαλμα και πάντα εγώ η σκιά πού μεγαλώνει.
Το κλειστό παντζούρι εσύ, ο αέρας πού το ανοίγει εγώ.
Επειδή σ’ αγαπάω και σ’ αγαπάω.
Πάντα εσύ το νόμισμα και εγώ η λατρεία που το εξαργυρώνει
τόσο η νύχτα, τόσο η βοή στον άνεμο.
Τόσο η ελάχιστη σου αναπνοή που πια
δεν έχω τίποτε άλλο μες στους τέσσερις τοίχους,
το ταβάνι, το πάτωμα να φωνάζω από ‘σένα
και να με χτυπά η φωνή μου
να μυρίζω από ‘σένα και ν’ αγριεύουν οι άνθρωποι.
Επειδή το αδοκίμαστο και το απ’ αλλού φερμένο
δεν τ’ αντέχουν οι άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ’ακούς;
Είναι νωρίς ακόμη μέσα στον κόσμο αυτόν αγάπη μου
να μιλώ για ‘σένα και για μένα.
Είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν, μ’ ακούς;
Είμ’ εγώ, μ’ ακούς; Σ’ αγαπάω, μ’ ακούς;
Πού μ’ αφήνεις, που πας, μ’ ακούς;
Θα ‘ρθει μέρα, μ’ ακούς; για μας, μ’ ακούς;
Πουθενά δεν πάω, μ’ ακούς;
Ή κανείς ή κι οι δύο μαζί, μ’ ακούς;
το λουλούδι αυτό της καταιγίδας και μ’ ακούς;
Της αγάπης μια για πάντα το κόψαμε
και δεν γίνεται ν’ ανθίσει αλλιώς, μ’ ακούς;
Σ’ άλλη γη, σ’ άλλο αστέρι, μ’ ακούς;
δεν υπάρχει το χώμα δεν υπάρχει ο αέρας που αγγίξαμε,
ο ίδιος, μ’ ακούς;

Τετάρτη 15 Μαρτίου 2017

Δεκεμβριανά 1944 - Η μάχη της Αθήνας




  • Τίτλος : Δεκεμβριανά 1944 - Η μάχη της Αθήνας
  • Συγγραφέας : Μενέλαος Χαραλαμπίδης
  • Εκδόσεις : Αλεξάνδρεια 

Στην κρίσιμη περίοδο του τέλους του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Ευρώπη συνταράχθηκε από την πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ δυνάμεων που συγκρότησαν την Αντίσταση και διεκδικούσαν κεντρική θέση στις μεταπολεμικές πολιτικές εξελίξεις και των εξόριστων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων που επιδίωκαν την επάνοδο τους στην εξουσία. Η Ελλάδα υπήρξε η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα όπου η ένταση αυτής της αντιπαράθεσης οδήγησε σε ένοπλη σύγκρουση τις μέχρι τότε συμμαχικές δυνάμεις του ΕΑΜ και των Βρετανών, πριν ακόμα από την λήξη του πολέμου. Τον Δεκέμβριο του 1944, ενάμιση μόλις μήνα μετά την πανηγυρική απελευθέρωση της πρωτεύουσας, ξέσπασε "η Μάχη της Αθήνα", η σφοδρότερη στρατιωτική αναμέτρηση που έγινε ποτέ στην πρωτεύουσα.

Εβδομήντα χρόνια μετά, πολλά ερωτήματα γύρω από τα "Δεκεμβριανά" παραμένουν αναπάντητα. Ο κεντρικός τους ρόλος στις πολιτικές εξελίξεις που οδήγησαν στον Εμφύλιο και στο διχαστικό κοινωνικοπολιτικό καθεστώς των επόμενων δεκαετιών συγκρότησε ιδεολογικά φορτισμένες ερμηνείες. Όπως κάθε γενικό και πολιτικά στοχευμένο αφήγημα, ο "ηρωικός Δεκέμβρης" της Αριστεράς και ο "δεύτερος γύρος κομμουνιστικής ανταρσίας" της Δεξιάς χαρακτηρίζονται από την επιλεκτική χρήση του παρελθόντος, την αποσιώπηση ή διαστρέβλωση των γεγονότων και τη συγκάλυψη των πολιτικών ευθυνών.

Το βιβλίο αυτό, η πρώτη επιστημονική μελέτη που επικεντρώνεται στα ίδια τα γεγονότα στηριγμένη σε αδημοσίευτες κυρίως πηγές, επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα : Ποιες ήταν οι αιτίες που οδήγησαν στο ξέσπασμα των μαχών και σε ποιο πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο εκδηλώθηκαν; Πως εξελίχθηκαν, μέρα με τη μέρα, οι συγκρούσεις που μετέτρεψαν την πόλη σε πεδίο μάχης (από τις μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Γουδί, στου Μακρυγιάννη, στους στρατώνες των Παραπηγμάτων στο Κολωνάκι και στους Αμπελόκηπους μέχρι τις οδομαχίες της Ομόνοιας, των Εξαρχείων και του Μεταξουργείου, από τις φονικές μάχες στους λόφους του Αρδηττού και στο Αλεποβούνι μέχρι το βομβαρδισμό της Καισαριανής και την προέλαση των Βρετανών από το Φάληρο προς το κέντρο της Αθήνας); Τέλος, καταγράφοντας τη δράση της Εθνικής Πολιτοφυλακής, η έρευνα προσπαθεί να φωτίσει τα δύσκολα ζητήματα των εκτελέσεων, της ταυτότητας των θυμάτων και των νεκρών αμάχων από τους βρετανικούς βομβαρδισμούς, τα οποία εξακολουθούν να καθορίζουν τη μνήμη των Δεκεμβριανών.

Τρίτη 14 Μαρτίου 2017

Μόνο γιατί μ' αγάπησες - Τα ποιήματα




  • Τίτλος : Μόνο γιατί μ' αγάπησες - Τα ποιήματα
  • Συγγραφέας : Μαρία Πολυδούρη
  • Επιμέλεια : Γιάννης Η. Παππάς
  • Εκδόσεις : Μεταίχμιο 

"Τώρα μου μένει στου έρωτα
την άγρια καταιγίδα
Να ιδώ να μετρηθούν
για με θάνατος και ζωή"

Η Μαρία Πολυδούρη ( 1902 - 1930 ), εμβληματική μορφή της σύγχρονης ελληνικής ποίησης, ύμνησε με αμεσότητα και γνήσιο λυρισμό τον παθιασμένο, χωρίς αντάλλαγμα έρωτα, τον έρωτα-αντάρτη που πάει κόντρα σε κοινωνικές συμβάσεις και κατεστημένες αξίες. Ανυπότακτη και ασυμβίβαστη, πέρασε στην ιστορία για την θυελλώδη σχέση της με τον ποιητή Κώστα Καρυωτάκη καθώς και για το τραγικό της τέλος, στα είκοσι οχτώ της μόλις χρόνια.