Γράμματα σ' ένα νέο ποιητή

• Τίτλος : Γράμματα σ' ένα νέο ποιητή
• Συγγραφέας : Rainer Maria Rilke
• Μετάφραση : Μάριος Πλωρίτης
• Εκδόσεις : Ίκαρος

Τελείωνε το φθινόπωρο του 1902, τότε. Μέσα στο πάρκο της Στρατιωτικής Ακαδημίας της Wiener Neustadt, κάτω από τις γέρικες καστανιές, καθόμουν και διάβαζα. 'Ήμουν τόσο βυθισμένος, που μόλις και κατάλαβα πως ο μοναδικός "μη αξιωματικός" απ' τους καθηγητές μας, ο Horacek, ο αγαθός και πολυδιαβασμένος ιερέας της Ακαδημίας, με ζύγωσε. Μου πήρε απ΄τα χέρια το βιβλίο μου, κοίταξε το εξώφυλλο και κούνησε το κεφάλι του : "Ποιήματα του Rainer Maria Rilke;" ρώτησε σκεφτικός. Το ξεφύλλισε, διάβασε στα πεταχτά μερικούς στίχους, σταμάτησε για λίγο μακριά στοχαστικά την ματιά του, κι είπε τέλος : "Έτσι λοιπόν, ο εύελπις Rene Rilke έγινε ποιητής;"

Μου μίλησε, τότε, για το αδύναμο κείνο χλωμό παιδί. Εδώ και δεκαπέντε χρόνια, οι γονείς του τον είχαν στείλει στο Στρατιωτικό Προπαιδευτήριο του Sankt Polten, τον προορίζανε για αξιωματικό. Ο Horacek ήταν τότε ιερέας του σχολείου εκείνου. Τον θυμόταν ακόμα πολύ καθαρά τον παλιό μαθητή του:

Ο Rilke ήταν ένα σιωπηλό, σοβαρό αγόρι, με πλήθος χαρίσματα. Του άρεσε να μένει αποτραβηγμένο μακριά από τους άλλους, κι υπέμενε καρτερικά το ζυγό του οικοτροφείου. Έπειτα από τέσσερα χρόνια, προβιβάστηκε μαζί με τους συμμαθητές του στην Ανώτερη Στρατιωτική Σχολή, που βρισκόταν στο Mahrisch-Weisskirchen. Εκεί, όμως, αποφάνηκε πως ο οργανισμός του δεν είχε τόση αντοχή, κι οι γονείς του τον τράβηξαν απ' τη Σχολή, να συνεχίσει τις σπουδές του κοντά τους , στην Πράγα. Ποια στάθηκε, από τότε, η ζωή του Rilke, o Horacek δεν ήξερε πια να μου πει.

Δεν είναι να απορήσει κανένας που, ακούγοντας την ιστορία τούτη, αποφάσισα ευθύς να στείλω στον Rainer Maria Rilke τα ποιητικά μου δοκίμια και να του ζητήσω την γνώμη του. Είκοσι μόλις χρονών τότε, στο κατώφλι μιας καριέρας που την ένοιωθα ολότελα αντίθετη απ' τους πόθους και τα όνειρά μου, στοχαζόμουν πως αν κάποιος μπορούσε να με καταλάβει, αυτός ο κάποιος θα 'ταν βέβαια ο ποιητής του "Για να γιορτάσω τον εαυτό μου". Και, χωρίς καλά-καλά να το θελήσω, ένα γράμμα συντρόφεψε τα ποιήματα μου: μέσα στο γράμμα κείνο άνοιγα την καρδία μου τόσο πλέρια, τόσο ακράτητα, όσο ποτέ πριν και ποτέ άλλοτε πια σε κανέναν άλλον.

Βδομάδες και βδομάδες πέρασαν, κι ήρθε τέλος η απόκριση : ένας βαρύς φάκελος με τη γαλάζια σφραγίδα του ταχυδρομείου του Παρισιού. το ίδιο καθάριο, όμορφο, σίγουρο γράψιμο στο πανώγραμμα και μέσα στα φύλλα του γράμματος, απ' την πρώτη ως τη στερνή γραμμή. Έτσι άρχισε η αλληλογραφία μου με τον Rainer Maria Rilke, και κράτησε ως τα 1908. Τότε έσβησε σιγά σιγά: γιατι η ζωή με είχε σπρώξει σε κείνους ίσα-ίσα τους δρόμους, απ' όπου ήθελε να με ξεμακρύνει η θερμή, τρυφερή, συγκινητική φροντίδα του Ποιητή.

Όμως αυτό δεν έχει σημασία. Σημασία έχουν τα δέκα τούτα γράμματα. Πολύτιμα, γιατί ξανοίγουν τον κόσμο, όπου ο Rainer Maria Rilke έζησε και δημιούργησε- πολύτιμα και για όλους εκείνους που ωριμάζουν και πλάθονται σήμερα, που θα ωριμάζουν και θα πλαστούν αύριο. Σαν είναι όμως να μιλήσει ένας μεγάλος και μοναδικός, οι μικροί και ταπεινοί πρέπει να σωπαίνουν.

Franz Xaver Kappus

Βερολίνο, Ιούνιος 1929